Không Thể Tiễn Đưa Nhau
Truyện ngắn Lê Nam Phương (Lê Văn Trung)
Anh
ngồi nhìn những giọt mưa rời rã mỏi mệt bên thềm sân ga lạnh lẽo, xa lạ và cô
đơn. Những giọt mưa không gieo một âm vang, nó lặng câm nhỏ xuống như thể giọt
nước mắt ngậm ngùi của Trâm lăn âm thầm thấm vào lòng anh xót xa hai mươi mấy
năm về trước, khi nàng đứng tội nghiệp trơ trọi trong cảnh chiều mùa đông phi
trường Liên Khương sương mù.
Bây
giờ trên sân ga nhỏ ở một thị trấn nhỏ miền Trung, sau những ngày mưa bão tơi bời,
bầu trời vẫn còn đang nặng nề và dai dẳng mưa, anh lại mong ước, một cách nhiệm
mầu nào đó, Trâm, trong màu áo mưa tím nhạt, chiếc ô màu hoa khế, chạy đến ôm
chầm lấy anh, mắt nhòa lệ và nói với anh lời chia tay tràn yêu thương.
Hai
mươi mấy năm trôi qua, bao biến động của lịch sử, bao đổi thay của vòng đời,
bao va chạm của những xung đột, bao nổi trôi lận đận của kiếp người, không biết
rồi Trâm có còn nhớ đến anh, có còn giữ lại chút hương đời dịu ngọt của một thời
hoa dại ngày xưa, hay rồi nàng cũng chỉ, như bao người con gái khác, rũ bỏ những
khát vọng tuyệt vời lãng mạn, để bị cuốn vào những lo toan, những mưu cầu trần
gian nhất, rồi tự bằng lòng với những gì có được của một đời sống bình thường,
nếu không muốn nói là quá tầm thường, và tự tô hồng nó bằng chút màu sắc ảo mộng
kiếm tìm trong đó chút hạnh phúc mỏng manh của đời người vốn bao giờ nỗi phiền
muộn cũng nhiều hơn niềm hoan lạc.
Điều
đẹp nhất bao giờ cũng luôn còn ở phía trước, hoặc là nó đã mất ở đâu đó rồi,
con người trong hiện tại vẫn hoài niệm quá khứ và khát khao tìm kiếm ở tương lại. Nhưng trong lòng anh bây giờ, khi ngồi nhìn
mưa rả rích nơi sân ga tỉnh lẽ này, nhìn những con người di động như những cái
bóng, lặng lẽ cam đành, dáng vẻ người nào cũng như đang lục tìm, chạy trốn, âu
lo, anh lại nhớ đến Trâm, nhớ đến những ngày sôi nổi của tuổi trẻ, những đêm lửa
trại cầm tay nhau hát điên cuồng, những ngày xuống đường bừng bừng nhiệt huyết
kêu gọi hòa bình tự do no ấm;
những đêm đốt đèn cầy đọc thơ phản chiến, những
ngày chạy trốn và những tuần lễ nằm trong trại giam, rồi lại vẫn tiếp tục, vẫn
chuyển cho nhau tấm lòng khao khát về một thế giới tràn ngập yêu thương. Nhưng điều đẹp nhất đó chỉ là những ước mơ
trong quá khứ. Và cho đến bây giờ, nó
cũng chỉ nằm lại ở đó: ở quá khứ!
***
Giờ
đây, anh, một lần nữa, không biết bao nhiêu lần trong đời mình đã qua, thực hiện
một chuyến đi, có điều khác biệt là ngày xưa, cho dù ở sân ga bến cảng nào, cho
dù vào thời khắc nào, những chuyến đi cũng mang đầy những ước vọng, mang đầy
lòng thương yêu, những vòng tay ôm giã từ, những nụ hôn thắm thiết và những lời
hẹn hò.
Bây giờ, một mình, một túi xách
với vài cuốn sách, anh cũng đi, cũng trên sân ga, nhưng, một mình, không một
người đưa tiễn, không một cái bắt tay, không một lời từ biệt. Và anh, người
hành khách cô đơn này, sẽ lên chuyến tàu chiều nay, để lại làm một chuyến đi vô
vọng và hoài nghi. Có thể anh không chỉ là người hành khất duy nhất mang đầy
tâm trạng như thế. Những bóng người di động trên sân ga, chắc cũng có kẻ như
anh. Mà không biết đâu chừng đây là chuyến tàu chung, chuyến tàu của thế hệ
anh, chuyến tàu của những người thua cuộc, bó tay bất lực trước định mệnh nghiệt
ngã của lịch sử.
Hình
như cũng có một vài người, ở nơi góc sân ga này, nơi góc phòng đợi kia, hoặc đi
tới đi lui dưới màn mưa trên sân ga, với nét mặt u hoài và âu lo. Họ tiển đưa
nhau? Hay là họ đang vĩnh biệt nhau?
Bây
giờ có thể Trâm đang ở một nơi nào đó rất xa, chắc nàng sẽ không bao giờ tưởng
ra nổi anh đang đứng đây, nơi sân ga tỉnh lẽ này dưới màn mưa rả rít này, để tiếp
tục cuộc hành trình còn lại của đời mình, đơn độc, lẻ loi, với một ước vọng tội
nghiệp: có một người để chào từ biệt.
Anh
đưa mắt nhìn một cách thân thiện nhưng người đi ngang qua anh, những mong nhận
lại một ánh nhìn cảm thông, để anh tự ủi an lòng mình, ít ra cũng có một người
thầm lặng từ giã anh.
***
Và
rồi anh như chợt sững sờ, kinh ngạc và xao động, nhịp đập trái tim anh tê buốt
như dừng lại, anh đưa tay bấu chặt vào ngực mình, cái túi xách nơi vai tụt xuống,
anh mở to mắt nhìn dán vào chiếc áo mưa màu tím và chiếc ô màu hoa khế đang đứng
bất động cuối sân ga. Thật không thể tin
được. Chẳng lẽ là Trâm? Điều mầu nhiệm anh mơ ước đã hiển linh thật rồi.
Anh ngửa mặt lên trời, đưa tay làm dấu và tiến về cuối sân ga. Khi còn cách chỗ chiếc áo mưa màu tím dăm bước,
anh dừng lại, không nén được nỗi xúc động và nguồn vui dâng trào, anh buộc miệng
gọi:
-
Trâm!
Chiếc
áo mưa màu tím quay về phía anh, nhưng khuôn mặt còn khuất dưới chiếc ô màu hoa
khế. Không kìm lại được, niềm hân hoan
và nỗi đớn đau buốt giá vỡ òa trong anh, anh bước tới vài bước, toan đưa tay nắm
bàn tay trắng như hoa sứ đang cầm chặt cán chiếc ô màu hoa khế. Một cơn gió nhẹ đẩy chiếc ô lệch về sau một
chút lộ rõ khuôn mặt thanh tú có đôi mắt u buồn của cô gái. Anh lúng túng:
-
Xin
lỗi, tôi nhầm, xin lỗi cô.
Cô
gái nở một nụ cười hiền dịu để lộ hàm răng trắng sáng như ngọc bên trong đôi
môi tím nhạt vì mưa lạnh.
-
Không
có gì cả. Không sao anh ạ.
Tiếng
nói của cô ngọt và nhẹ len vào anh như một làn hương làm cho niềm thất vọng tưởng
chừng quặn buốt trong lòng được vỗ về và xoa dịu.
-
Xin
lỗi. Xin lỗi. Tôi… Cô cũng đi chuyến chiều nay?
Cô
gái quay hẳn về phía anh, ánh mắt không dấu nổi bồn chồn và buồn bã:
-
Không. Em đi tiển một người bạn. Anh đi chuyến tàu chiều nay?
-
Vâng
tôi đi chuyến chiều nay.
Nghe
giọng nói lạ của anh, không nhìn anh, cô hỏi:
-
Hình
như anh không phải người vùng này?
-
Tôi
từ xa đến, được vài hôm. Trên đường đi
tôi dừng lại đây hy vọng tìm được người bạn cũ rất lâu không gặp nhau. Nhưng không may, anh ấy không còn ở đây. Còn cô?
-
Gia
đình bố mẹ em chuyển về đây gần mười năm rồi.
Tiếng
cô gái dễ thân thiện và gần gũi, lòng anh ấm lại và hạnh phúc. Anh nhớ đến Trâm
qua hình ảnh cô gái đứng bên anh trên sân ga dưới màn mưa nhẹ, se lạnh. Anh
thèm được nắm bàn tay cô gái, hôn lên năm ngón tay mềm mại và tội nghiệp, để được
cám ơn cô, cám ơn trời đất cho anh gặp cô trong buổi chiều cô đơn nơi xa lạ
này.
-
Nếu
anh ấy đến, anh nhìn cô gái và nói, chúng tôi sẽ làm quen nhau, tôi sẽ có một
người đồng hành, chuyến đi chắc đỡ quạnh hiu hơn.
Cô
gái vẫn nhìn hun hút về phía xa, nơi con đường dẫn về sân ga, xe cộ qua lại
thưa thớt và vài bóng người vội vã che ô đi ngược về phố.
-
Vâng,
em sẽ giới thiệu hai anh với nhau. Tha hồ
hai người tâm sự trên chuyến đi này.
Cô
gái thoáng buồn và xa xôi:
-
Chuyến
đi chẳng có một dự báo gì rõ ràng ở phía trước.
Anh
như thấy được tâm sự u uất nơi cô gái và cảm thấy, hình như, người bạn đồng
hành chiều nay với anh cũng chẳng là một hành khách bình thường.
-
Hai
người có hẹn với nhau ở đây.
Anh
thấy mình hơi ngớ ngẩn khi hỏi cô như thế, song anh chẳng dám hỏi gì hơn ngại
đi sâu vào riêng tư của cô và người bạn chưa đến của cô. Anh hỏi cốt để được nghe tiếng nói của cô và
biết đâu cô gái sẽ bộc bạch cùng anh.
Trong
những chuyến đi đã qua trong đời mình, có lần anh đã để Trâm đợi chờ vô vọng
trên sân ga mùa đông ở Huế. Lần đó anh hẹn
nàng sẽ đến Huế trong chuyến tàu đêm từ Sài Gòn, nhưng anh đã bị cảnh sát giữ lại
trên đường từ cư xá đến Bình Triệu. Tình
hình Sài Gòn bấy giờ vô cùng bất ổn, chính quyền tăng cường đàn áp và bắt bớ. Các phe nhóm đối lập, khối Phật Giáo Ấn
Quang, các tướng tá cơ hội, công khai hay bí mật ráo riết lao vào cuộc chạy đua
chính trị cho tình hình thủ đô miền Nam bấy giờ đã bất an càng náo động và tiềm
ẩn nhiều nguy cơ. Anh và một số anh em lần lượt bị bắt và phong trào có cơ tan
rã.
Lúc
ấy Trâm đã chờ anh trên sân ga mùa đông Huế với nỗi tuyệt vọng và buồn giận,
sau này nàng đã tỏ lại với anh như thế và anh đã để nàng khóc trong tay anh với
niềm thương yêu vô bờ.
Cô
gái có nghe anh hỏi nhưng không trả lời, cô đưa tay nhìn đồng hồ, nét mặt hiện
rõ nỗi lo âu bồn chồn. Hình như cô đang
khóc. Đôi mắt cô ướt long lanh. Nhìn đôi mắt của một cô gái đang khóc, anh thấy
đẹp lạ lùng, vẻ đẹp của nỗi đau dồn hết lại nơi hai giọt lệ ứa ra từ hai khóe mắt.
***
Tiếng
loa thông báo cho hành khách chuẩn bị lên tàu vang lên trong màn mưa bụi, mọi
người vội vã tiến về phía cửa sau phòng đợi.
Anh cho tay vào túi xem tấm vé tàu còn không, chưa vội vã từ giã cô gái.
-
Còn
những hơn mười lăm phút nữa tàu mới chạy.
Chúng ta cố chờ anh ấy.
Cô
gái đưa mắt nhìn anh như thầm cảm ơn.
-
Không
biết anh ấy có gặp gì bất trắc không.
-
Chắc
không đâu cô. Có lẽ trục trặc xe cộ gì
đó thôi.
Tiếng
loa phóng thanh lại vang lên lần nữa. Cô
gái quay hẳn về phía anh:
-
Anh
lên tàu đi kẻo trễ. Em đứng đây chờ anh ấy
đến, em sẽ báo có anh, à mà anh, gọi anh là gì nhỉ?
-
Hoàng.
Tên tôi, Hoàng.
-
Em
là Trang.
-
Tạm
biệt Trang.
Anh
đưa tay muốn bắt tay từ biệt cô gái, nhưng cô gái hình như không để ý, mắt vẫn
hướng về con đường dẫn đến ga.
Anh
lầm lũi bước đi về phía cửa ra tàu, lòng buồn rười rượi, thầm mong cho cô gái gặp
được người bạn, và anh cũng nôn nao chờ người thanh niên xa lạ chưa một lần gặp
đó, kẻ đồng hành với anh trên chuyến tàu chiều nay, chuyến đi mà, như cô gái đã
nói: “Không có dự báo gì rõ ràng”.
Đi
chỉ là đi. Không thể đứng lại là đi. Không thể đọng lại như ao tù mà phải chảy
như dòng sông. Không thể tụ lại mà phải
lang thang như mây trời. Đi chỉ là đi.
Không như những chuyến đi mấy mươi năm về trước. Và cũng không thể như mấy mươi năm về trước
đi vì những khát vọng sáng ngời, vì những thôi thúc lên đường của tuổi trẻ đẹp
như hoa cỏ mùa xuân. Bây giờ, ra đi vì
không chịu đựng nổi những vây khốn của đời sống, vì những ức chế như bị giam cầm,
vì chán chường và mỏi mệt, vì suy kiệt cả xác lẫn hồn. Đi vì không thể quanh quẩn trong những phân
vuông đầy những chất thải của cả một hệ thống cà lăm nhai nhãi suốt ngày từ những
hố rác này đến hố rác nọ. Dù biết rằng đi đâu rồi cũng vậy. Nhưng thà lăn đi để
biểu tỏ một thái độ, một cách sống, còn hơn nằm chết đi cam đành, mục rữa.
Anh
chưa vội bước lên tàu. Con tàu đen và
dài như một con sâu khổng lồ gầm gừ phun khói lên trời và thét một hồi còi xé
rách không gian ẩm ướt. Người đi kẻ tiển nắm tay nhau chưa muốn rời. Có những đôi mắt ứa lệ và những nụ cười méo xệch.
Anh nhìn hút về cuối sân ga. Cô gái vẫn
đứng cam đành, màu tím chìm trong mưa bụi.
Anh nhớ Trâm và thương cô gái vô chừng.
Tàu
sắp chuyển bánh rời ga. Anh quay lại
nhìn về cuối sân ga. Chiếc áo mưa màu
tím vẫn bất động ở đó. Anh nói thầm trong miệng: “Thôi, từ biệt Trang”. Anh đến bên cửa tàu, một tay nắm tay vịn,
chân bước hờ lên, lòng buồn vô hạn. Có bàn tay ai đó vỗ nhẹ vào lưng anh:
-
Này
anh gì ơi, anh lên cho người khác lên, hay làm ơn tránh ra…
Anh
buông tay vịn, bước hẳn xuống, không nhìn người vừa nói, anh quay vội ra sân
ga. Một hồi còi rú lên nghe ghê rợn và
tiếng động cơ xình xịch sau anh. Anh chạy băng về cuối sân ga. Sân ga vắng ngắt. Chiếc áo mưa màu tím cũng không còn ở
đó. Anh dáo dác đi tìm và tự dưng một nỗi
ân hận vô cớ dâng ứ trong lòng. Anh tự
trách mình sao không quyết định sớm hơn để ở lại với Trang rồi ngày mai đi cũng
có sao đâu. Biết đâu ngày mai tốt hơn
cho anh, ít ra cũng hy vọng gặp người bạn của cô gái, hay ít ra khi còn ở bên
Trang anh thấy đỡ lẻ loi hơn. Tâm trạng
lẻ loi và cô đơn trong buổi chiều mùa đông mưa rả rích trên sân ga này anh nhớ
Trâm vô bờ và anh thấy giờ phút gần bên Trang chiều nay thật cần thiết.
***
Thời
tiết trở nên âm u hơn. Anh buồn rủ ngồi
xuống. Hình ảnh cô gái chập chờn trong đầu. Không biết tìm nàng ở đâu. Điều anh biết duy nhất chỉ là tên của nàng,
màu tím của chiếc áo mưa và cái ô màu hoa khế. Anh đốt một điếu thuốc và nghĩ tới
cái phòng trọ bình dân bẩn thỉu đêm nay với những cô gái làm tiền chưa quá hai
mươi, ăn mặc lôi thôi, mặt mài nhễ nhại phấn son rẻ tiền, căn phòng đầy chuột bọ
tối om với những mảng tường vôi nham nhỡ viết đầy những câu tục tỉu.
Bây
giờ ở lại nơi cái thị trấn tỉnh lẽ này, thật vô nghĩa nếu không gặp lại cô
gái. Tàu thì đã đi xa. Anh thầm rủa mình và tự mỉm cười chua chát. Anh toan đứng lên đi về phía con lộ dẫn vào
trung tâm thị trấn với hy vọng tìm ra cô gái, nhưng một tiếng gọi thật khẻ sau
lưng anh:
-
Anh!
Anh
quay lại. Chiếc áo mưa màu tím đang đứng
trước mặt anh, mắt đỏ hoe, chiếc ô màu hoa khế gấp lại cầm nơi tay, đầu tóc cô
ướt nước mưa. Anh bàng hoàng như mình
đang chiêm bao, không nói gì với cô gái, anh lấy cái ô nơi tay cô bung ra và
che mưa cho cô.
-
Sao
anh còn ở đây?
-
Tôi
không nỡ đi được Trang à.
Cô
gái cảm động cầm tay anh.
-
Cảm
ơn anh, nhưng lỡ chuyến đi của anh rồi.
-
Không
sao, những chuyến đi không có dự báo gì ở phía trước, như cô nói đó, thì trễ một
ngày hay sớm một ngày cũng chẳng thay đổi gì.
Chẳng thay đổi được gì đâu, Trang à. Nhưng cô ở đâu từ hồi giờ, tôi loay
hoay trên sân ga, thất vọng.
Trang
buông tay anh ra, đi sát vào người anh.
Mùi hương con gái nơi nàng thoảng vào anh nhẹ như làn hơi thở mong manh
và tinh khiết.
-
Tàu
sắp chạy, cô nói, anh ấy không thấy đến, em nghĩ phải vào gặp anh để nói cái gì
đó, không biết anh lên cửa nào, em dáo dác chạy dọc theo tàu cho đến khi tàu
chuyển bánh, chẳng thấy anh đâu. Em đứng
nhìn theo con tàu mà khóc. Thất thểu ra
về thì gặp anh đây. Không biết em cảm ơn
anh hay ân hận vì em mà anh lỡ chuyến đi.
-
Cô
đừng bận tâm. Tôi vô cùng cảm ơn là đã được gặp Trang ở đây. Tôi thấy được an ủi trong chuyến đi đơn độc
này.
Dù
trong lòng hai người cùng đang nặng trĩu và lo buồn nhưng họ cũng cảm thấy ấm lại
phần nào khi đi bên nhau dưới làn mưa rắc lạnh này.
-
Anh
định đi tận đâu?
Cô
gái e dè hỏi.
-
Cũng
chưa có một chốn dừng chân cụ thể, Trang à. Tôi đi chỉ là muốn thoát ra khỏi
cái nhàm chán thường ngày, muốn chạy trốn cái thành phố dày đặc rác bẩn và bụi
bặm. Đi để tự đánh lừa mình về một sự đổi
thay dễ chịu hơn.
-
Ở
đâu rồi cũng vậy anh à.
-
Vâng,
ở đâu rồi cũng vậy.
-
Anh
ấy cũng đã nói với em như anh, luôn luôn cảm thấy tù túng. Bọn em, phụ nữ dễ an phận. Không biết đến bao giờ thì chúng ta mới an tâm
sống bên nhau.
Hai
người đi tới một ngã tư, Trang lưỡng lự chậm bước lại. Trời đã thôi mưa, nhưng đường đầy nước đọng từng
vũng. Thị trấn nhỏ bé và nghèo nàn, những
hàng quán hai bên đường thưa thớt người. Anh gấp cái ô lại trao cho cô gái:
-
Nhà
Trang về ngã nào?
Nàng
cầm cái ô và nhìn anh.
-
Hay
là đêm nay em mời anh về nhà em. Ba mẹ
em cũng không sao đâu.
-
Thôi
được, cám ơn Trang. Tôi sẽ ghé thăm.
Nhưng bây giờ ta tìm anh ấy ở đâu?
Cô
gái chưa trả lời thì một tiếng kêu hớt hãi sau lưng:
-
Chị!
Chị Trang!
Cô
giật mình quay lui. Một thanh niên chừng
hai mươi hăm hai, dáng cao gầy, lao chiếc xe đạp về phía hai người, chiếc xe lạng
quạng rồi dừng lại. Đôi mắt anh mở to
nhìn người đàn ông xa lạ đứng bên cô gái, rồi nhìn cô. Trang, sau phút giây bối
rối, bước đến bên người thanh niên, một tay vịn vào ghi đông xe, một tay vẫn cầm
chiếc ô:
-
Có
gì không em? Nàng nói với người thanh niên.
Anh Tuyên đâu?
Người
thanh niên lại nhìn người đàn ông đang cố ý nhìn tránh đi nơi khác để cho hai
người nói chuyện. Cô gái hiểu ra:
-
À,
đây là anh Hoàng.
Quay
về phía anh cô gọi nhỏ:
-
Anh
Hoàng, Anh Hoàng, đây là Sơn, em họ em.
Nhưng anh Tuyên đâu?
Người
thanh niên tên Sơn dẫn chiếc xe đạp vào lề:
-
Anh
Tuyên gởi lời xin lỗi chị, anh ấy không thể lên tàu ở ga chính này được. Em phải chở ảnh bằng xe đạp gần hai chục cây
số để đến một ga nhỏ. Ảnh đã lên tàu rồi. Ảnh buồn lắm.
Không lên ga này được. Có hai người
bạn của ảnh đã bị bắt.
-
Nhưng
tại sao? Anh Tuyên có làm gì hả?
-
Em
không biết. Ảnh chỉ nhắn xin lỗi chị và
nói: “Cậu cố gắng săn sóc Trang, anh đi chưa biết khi nào quay về được”.
Trang,
hai con mắt rơm rớm, nàng nhìn anh, nàng nhìn như cầu cứu, như dò hỏi, đớn đau.
Anh
nhìn Trang, nhìn Sơn, rồi nhìn bầu trời ẩm đục đang tối dần.
Hình
ảnh con tàu đang vút đi trong màn mưa đêm, mang trên mình nó một người khách
đang trốn chạy vì bị rượt đuổi, lòng vẫn mang hy vọng trở về. Anh không biết
Tuyên là ai, đang đeo đuổi những mục đích gì, nhưng anh vẫn thầm cám ơn những
con người ấy, ít ra họ cũng biểu tỏ một thái độ, một nhân cách sống, không đầu
hàng. Anh thầm nhủ trong lòng: “Tuyên, anh không đơn độc đâu, trên những chuyến
tàu xuôi ngược đó, vẫn còn, vẫn còn những người như anh, tiếc là chúng ta chưa
có cơ hội để gặp nhau”.
Anh
đưa tay bắt tay Sơn, nhìn Trang:
-
Như
vậy là anh ấy đã lên tàu bình an rồi. Cô
đừng lo lắm. Chúc chuyến đi của anh ấy may mắn.
Trang
nhìn anh, hai giọt nước mắt long lanh như hai giọt sương:
-
Em
xin lỗi, anh đã vì em mà lỡ chuyến tàu.
-
Đừng
bận tâm. Những chuyến đi của chúng tôi
chưa dừng lại, còn đi mãi, cho đến một ngày …
Anh
bỏ lững câu nói, nhìn Sơn:
-
Thôi
xin tạm biệt. Đừng buồn. Hãy hy vọng.
Anh
vội vã bước đi về phía trung tâm thị trấn.
Ánh đèn đường bệnh hoạn hắt xuống hiu hắt. Phố xá vắng hoe. Anh vừa đi vừa quay lại, giơ
tay vẫy chào. Chiếc áo mưa màu tím chìm
trong ánh sáng mờ mờ. Anh thấy một cánh
tay của nàng đưa lên rồi buông thỏng xuống.
Nàng vẫn chưa chịu bước đi.
Anh
dừng hẳn lại, lòng dâng lên một mối thương cảm vô bờ. Một làn gió nhẹ lan qua lạnh buốt. Anh định
bước về phía nàng. Nhưng Trang đã quay
đi, lặng lẽ. Màu tím chiếc áo mưa tối lại
như một cái bóng trôi đi trong mưa.
Lê Nam Phương